Pojęcie terenu biologicznie czynnego (w skrócie TBC) wprowadziło do polskiego ustawodawstwa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Powierzchnię terenu biologicznie czynną zdefiniowano tam jako „grunt rodzimy pokryty roślinnością oraz wodę powierzchniową na działce budowlanej, a także 50% sumy nawierzchni tarasów i stropodachów, urządzonych jako stałe trawniki lub kwietniki na podłożu zapewniającym ich naturalną wegetację, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2”.
W 2009 roku definicję tę zmodyfikowano – obecnie teren biologicznie czynny to „teren z nawierzchnią ziemną urządzoną w sposób zapewniający naturalną wegetację, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią, nie mniej jednak niż 10 m2, oraz woda powierzchniowa na tym terenie”. Mówiąc prościej, teren biologicznie czynny, to teren niezabudowany, pokryty roślinnością i pozwalający na naturalną retencję wody.
TBC a zabudowa na działce
Dlaczego definicja TBC jest tak ważna? Ponieważ wpływa na sposób, w jaki można zabudować daną działkę zgodnie z przepisami. Określają one, jaki procent powierzchni musi pozostać powierzchnią biologicznie czynną – w przypadku zabudowy wielorodzinnej, placówek medycznych czy oświatowych jest to 25%. Powierzchnia ta może być także określona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego – może wówczas dotyczyć również domów jednorodzinnych.
Kiedy dach może stać się terenem biologicznie czynnym?
Zgodnie z prawem do terenu biologicznie czynnego można zaliczyć także stropodachy, pod warunkiem że są, gwarantują odpowiednie warunki do wzrostu roślin. Wymagania te spełniają dachy zielone, zarówno ekstensywne, jak i intensywne. Założenie zieleńca na dachu jest zatem opłacalne nie tylko z punktu widzenia ekologii, trwałości dachu i walorów estetycznych, ale także jako sposób na spełnienie wymogów prawnych dotyczących zabudowy.
Znaczenie terenu biologicznie czynnego w kontekście urbanizacji i planowania przestrzennego
Teren biologicznie czynny odgrywa kluczową rolę w planowaniu przestrzennym, szczególnie w kontekście rosnącej urbanizacji. Jego obecność w projektach budowlanych jest nie tylko wymogiem prawnym, ale także elementem zwiększającym jakość życia mieszkańców. Powierzchnia biologicznie czynna, będąca częścią terenu niezabudowanego, przyczynia się do poprawy mikroklimatu, redukcji hałasu, a także zwiększenia retencji wodnej, co jest niezmiernie ważne w obliczu zmieniającego się klimatu. Ponadto tereny te są oazami dla wielu gatunków roślin i zwierząt, co przyczynia się do zachowania bioróżnorodności w miastach.
Wpływ terenu biologicznie czynnego na jakość życia mieszkańców
Teren biologicznie czynny ma bezpośredni wpływ na jakość życia mieszkańców, oferując przestrzenie do rekreacji i odpoczynku, które są niezbędne w gęsto zabudowanych obszarach miejskich. Dzięki obecności terenów zielonych mieszkańcy mogą cieszyć się świeżym powietrzem, co jest szczególnie ważne w miastach, gdzie poziom zanieczyszczenia powietrza jest często wysoki. Ponadto tereny te przyczyniają się do obniżenia temperatury w upalne dni, co może znacząco poprawić komfort życia. Teren biologicznie czynny to także miejsce, sprzyjające integracji społecznej, umożliwiając organizację różnorodnych aktywności na świeżym powietrzu.
Rola terenu biologicznie czynnego w ochronie środowiska
Teren biologicznie czynny pełni istotną funkcję w ochronie środowiska, działając jako naturalny filtr dla zanieczyszczeń i przyczyniając się do oczyszczania powietrza i wody. Jego obecność w miastach może znacząco przyczynić się do redukcji efektu miejskiej wyspy ciepła, co jest kluczowe w kontekście globalnego ocieplenia. Tereny te są również ważne dla retencji wodnej, pomagając w naturalnym zarządzaniu nadmiarem wód opadowych, co jest szczególnie istotne w obszarach zagrożonych powodzią.
